Qua thời gian triển khai mô hình từ năm 2011 đến nay, việc đăng ký xây dựng mô hình đã đạt được những thành công đáng kể.

Việc xây dựng mô hình "Xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên” giai đoạn 2011-2015 trên cơ sở rút kinh nghiệm của giai đoạn 2006 - 2010, Trung tâm Dân số-KHHGĐ thị xã đã tham mưu xây dựng kế hoạch thực hiện Chỉ thị 09/CT-UBND ngày 19/5/2011của Ủy ban nhân dân thị xã Hương trà về việc tiếp tục triển khai xây dựng mô hình “Xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên”  giai đoạn 2011-2015 nhằm tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo và sự phối hợp của các ban, ngành đoàn thể trong việc giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên trên địa bàn. Tham mưu UBND thị xã tổ chức Hội thảo bàn giải pháp giảm nhanh tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên và phổ biến các văn bản mới của Nhà nước và địa phương về chính sách Dân số-KHHGĐ. Qua đó chỉ đạo UBND các xã, phường đẩy nhanh tiến độ xây dựng mô hình “xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ ba trở lên” lồng ghép đưa nội dung chính sách dân số vào hương ước, quy ước thôn, tổ dân phố. Tăng cường thông tin về tình hình Dân số của các địa phương và kế hoạch xây dựng Mô hình trên Đài truyền thanh. Tổ chức tập huấn cho BCĐ xã, Ban vận động thôn về quy trình đăng ký xây dựng mô hình và nội dung đưa chính sách dân số vào hương ước, quy ước theo hướng dẫn số 478/HDLN về xây dựng Mô hình và hướng dẫn số 479/HDLN ngày 19/402011 của UBMTTQVN tỉnh-sở Tư pháp-sở VHTT-sở Y tế tỉnh thừa Thiên-Huế về “tăng cường, đẩy mạnh đưa công tác DS-KHHGĐ vào nội dung các hương ước, quy ước xây dựng làng, thôn, bản, tổ dân phố văn hoá”. Hàng năm tổ chức kiểm tra, đánh giá tình hình xây dựng mô hình lồng ghép rà soát nội dung đưa chính sách dân số vào hương ước quy ước thôn, tổ dân phố văn hóa.

Tại các xã, phường đều có đưa chỉ tiêu về Dân số vào Nghị quyết của Đảng uỷ, của HĐND. Đặc biệt Đảng ủy xã Hải Dương có nghị quyết chuyên đề về công tác Dân số. Ban chỉ đạo Dân số-KHHGĐ các xã, phường đã xây dựng kế hoạch triển khai mô hình và lồng ghép đưa nội dung chính sách dân số vào hương ước, quy ước thôn, tổ dân phố. Tổ chức tuyên truyền phổ biến các văn bản mới của Nhà nước và địa phương về Dân số-KHHGĐ. Tăng cường truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình.

Qua 03 năm triển khai  đăng ký xây dựng mô hình, toàn thị xã có 152/160 đạt 95% cụm đăng ký xây dựng mô hình. Nhưng vẫn còn 2 xã, phường chưa đạt tỷ lệ 100% là Hương Văn 6/13 (46%), Bình Điền 8/9 (89%). Trong 152 ccụm đăng ký xây dựng có 7/160 cụm giữ vững được 01 năm, 01 cụm giữ vũng 4 năm (thôn Hiệp Lại xã Bình Thành), 01 cụm giữ vững 5 năm (Thôn 1 xã Hồng tiến) và đã được Ủy ban nhân dân tỉnh tặng bằng khen và thưởng một công trình trị giá 50 triệu đồng.

Việc đăng ký xây dựng mô hình đã góp phần huy động sự tham gia của cộng đồng trong việc thực hiện mục tiêu giảm sinh và giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên trên địa bàn. Đa số các xã có triển khai xây dựng mô hình đều có tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên ở dưới mức tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên chung của thị xã. Theo báo cáo đánh giá 9 tháng đầu năm tổng số trẻ em sinh ra là 1283 trẻ, giảm 157 trẻ so với cùng kỳ năm 2012. Tỷ số giới tính khi sinh 113 (113 nam/100nữ). Số sinh con thứ 3 trở lên là 263 (giảm 54 trẻ) chiếm tỷ lệ 20,5%, giảm 1,5 % so với cùng kỳ năm 2012. Hầu hết các xã, phường đều có tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm. Các xã phường có tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên đang ở mức cao so tỷ lệ chung của thị xã: Hương Vân 30,6%, Hương Phong 24,5%, Hải Dương 23,6%, Hương Chữ 24%, Hương Vinh 23,1%, Hương Văn 21,4%.

Để đạt được những thành công trên thì Trung tâm DS-KHHGĐ thị xã đã được sự quan tâm của BCĐ DS-KHHGĐ thị xã và sự phối hợp đồng bộ của các ban ngành đoàn thể. Ban chỉ đạo phong trào “toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” quan tâm chỉ đạo việc sửa đổi bổ sung hương ước, quy ước trong đó có nội dung chính sách dân số. Khi công nhận thôn, bản, TDP  văn hóa đều xem xét đến việc đưa chính sách dân số vào hương ước, quy ước, việc xây dựng mô hình cụm dân cư không có người sinh con thứ ba trở lên.

Bên cạnh những thuận lợi vẫn còn có những khó khăn, hạn chế như tiến độ sửa đổi hương ước, quy ước trên địa bàn thị xã còn chậm. Việc thành lập các phường với các tổ dân phố đã làm chậm tiến độ sửa chữa QUVH (trong đó có nội dung về chính sách dân số). Một số cán bộ lãnh đạo xã, phường, thôn trưởng mới thay thế chưa nắm hết các văn bản của nhà nước về xây dựng mô hình như quyết định 4043, hướng dẫn 478/HDLN và hướng dẫn 479/HDLN nên còn lúng túng trong việc chỉ đạo điều hành. Một số cán bộ chuyên trách Dân số-KHHGĐ tham mưu cho BCĐ Dân số-KHHGĐ xã, phường chưa kịp thời về kế hoạch xây dựng mô hình cũng như các nội dung chính sách dân số trong các Hương ước, Quy ước văn hóa.

Để đạt được các chỉ tiêu về công tác Dân số nói chung và tình hình đăng ký mô hình nói riêng cần có những giải pháp thực hiện trong thời gian tới như tham mưu UBND thị xã chỉ đạo các xã, phường tiếp tục triển khai xây dựng mô hình giai đoạn 2011-2015. Phấn đấu đến cuối năm 2013 đạt 100 % cụm dân cư hoàn thành đăng ký xây dựng mô hình. Phối hợp BCĐ các xã, phường chưa đăng ký xây dựng mô hình có giải pháp tăng cường chỉ đạo để  xây dựng mô hình trong năm 2013. Tiếp tục phối hợp với các ban ngành, đoàn thể liên quan đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục về Dân số-KHHGĐ. Đặc biệt là với UBMTTQ, Hội LHPH, Hội Nông dân, Đài Truyền thanh thị xã trong việc xây dựng mô hình lồng ghép với đưa nội dung chính sách dân số và hương ước quy ước văn hóa các thôn, tổ dân phố. Tăng cường tuyên truyền phổ biến các văn bản của Nhà nước về thực hiện chính sách Dân số-KHHGĐ tại các xã, phường. Tham mưu UBND thị xã tổ chức hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện đánh giá hoạt động  xây dựng mô hình “xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ ba trở lên” và việc đưa nội dung chính sách dân số vào hương ước, quy ước thôn, bản tổ dân phố.

                                                                                    Người viết: Dương Thị Nữ