Với bản chất cách mạng ấy, sức mạnh của giai cấp công nhân được thể hiện tập trung và kết tinh trong sức mạnh của Đảng, tất yếu và tự nhiên bắt nguồn từ mối liên hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân lao động và phát huy dân chủ trong Đảng là nhân tố cơ bản và động lực mạnh mẽ để thực hiện và phát triển dân chủ xã hội.

Đảng ta tồn tại không có mục đích nào khác ngoài phục vụ nhân dân, phấn đấu cho lợi ích và quyền làm chủ chân chính, đích thực của nhân dân. Thực chất của dân chủ là quyền lực là của nhân dân, thuộc về nhân dân. Đảng cầm quyền lãnh đạo Nhà nước và xã hội thì trọng trách và sứ mệnh cao cả của Đảng là làm hết sức mình để Nhà nước thực sự là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, thực thi đúng đắn và đầy đủ sự ủy quyền của nhân dân để đem lại cho dân những lợi ích thiết thân, hằng ngày và những quyền chính đáng mà nhân dân có quyền được hưởng. Đảng và Nhà nước tỏ rõ lòng trung thành và xứng đáng với niềm tin cậy của nhân dân bằng hành động chứ không phải lời nói nhằm bảo vệ quyền làm chủ của nhân dân trước những sự biến dạng, những sự lạm quyền và lộng quyền, những thói tệ quan liêu vô trách nhiệm và tham nhũng của những người được dân giao cho các chức vụ, quyền hành gây tổn hại tới xã hội, tới nhân dân, làm thương tổn nền dân chủ.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hành dân chủ rộng rãi là chiếc chìa khóa vạn năng để giải quyết mọi khó khăn. Gần dân, tin dân, trọng dân; đồng thời, trọng pháp, là thực hành tốt dân chủ, làm cho Đảng nhân lên sức mạnh của mình từ sức mạnh của nhân dân và dân tộc, do đó được lòng dân, được dân giúp đỡ, dân ủng hộ và dân bảo vệ. Thực tiễn cho thấy, cách tốt nhất để chữa trọng bệnh quan liêu và tẩy bỏ quốc nạn tham nhũng, theo chỉ dẫn của Hồ Chí Minh là phải thực hành dân chủ, trước hết là thực hành dân chủ trong Đảng.

Vì vậy, cần thực hiện dân chủ trong Đảng thật tốt và xem đây là một nội dung lớn trong công tác xây dựng Đảng hiện nay, với tư cách là nhiệm vụ then chốt, từ chính trị, tư tưởng và tổ chức đến lối sống và đạo đức... Muốn vậy, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải được giáo dục sâu sắc lý luận chính trị để có nhận thức đúng đắn, để thống nhất nhận thức trong Đảng về dân chủ. Đó là sự thống nhất và ràng buộc giữa quyền với nghĩa vụ, lợi ích với trách nhiệm, càng chú trọng dân chủ càng phải đề cao pháp luật, xiết chặt kỷ luật, kỷ cương. Mỗi cán bộ, đảng viên phải tuân thủ nghiêm minh pháp luật và chấp hành Điều lệ Đảng và những quy định về những điều đảng viên không được làm; thường xuyên tuyên truyền, giáo dục người dân làm theo. Xử lý nghiêm túc, minh bạch những sai phạm của mọi cán bộ, đảng viên, bất kể người đó là ai, giữ cương vị gì, trước đó có công trạng như thế nào. Muốn giữ nghiêm kỷ cương phép nước như một chuẩn mực của nhà nước pháp quyền và văn minh chính trị, mọi tổ chức đảng và mọi đảng viên phải nghiêm chỉnh thi hành trước. Điều 4 Hiến pháp năm 2013 đã khẳng định: Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Vì vậy, mỗi cán bộ, đảng viên đều phải sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, bình đẳng trước phát luật. Mọi vi phạm đều phải được xử lý nghiêm khắc. Bởi vì nếu không bảo đảm công bằng, bình đẳng khi xử lý sai phạm của cán bộ, đảng viên, hoặc tùy tiện xử lý nội bộ, hoặc bao che, dung túng cho nhau, nể nang cảm tình, thiên vị cá nhân, hoặc tổ chức đảng đã suy yếu tính đảng, tê liệt sức chiến đấu, không có dũng khí đấu tranh phê bình, không giữ được tính nhất quán, dẫn đến phá vỡ nguyên tắc trong Đảng.

Do đó, cần đề cao tính tổ chức, kỷ luật, giữ vững nguyên tập trung dân chủ, phê bình và tự phê bình, áp dụng nghiêm ngặt chế độ trách nhiệm của tập thể và cá nhân, nhất là cá nhân người đứng đầu tổ chức đảng là những việc cần làm ngay theo tinh thần xây dựng, chỉnh đốn Đảng và thực hành dân chủ trong Đảng. Những biểu hiện tiêu cực, sai trái, xa lạ với bản chất của Đảng, xa lạ với bản chất của dân chủ như coi thường pháp luật và Điều lệ Đảng, lợi dụng các mối quan hệ vì mục đích vụ lợi.. sẽ dẫn tới thói tùy tiện, làm suy yếu Đảng, làm tha hóa quyền lực chân chính của nhân dân.

Phát huy dân chủ trong Đảng còn là việc các cấp ủy, nhất là người đứng đầu trong tổ chức thật sự biết lắng nghe hết mọi ý kiến và có bản lĩnh dám quyết đoán. Tổ chức đảng phải có sức chiến đấu để bảo vệ cái đúng, phê phán, vạch trần cái sai, có quyết tâm sửa sai. Sinh hoạt đảng phải diễn ra trong bầu không khí của tính đảng, của đạo đức, của trí tuệ, của văn hóa, phải bảo đảm cho được tự do thảo luận, tranh luận, biết lắng nghe, biết tôn trọng những ý kiến khác biệt, không áp đặt chủ quan, chỉ có dân chủ thực sự khi thực sự tự do tư tưởng và thực sự tôn trọng nhân cách của nhau. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: "Phải bảo đảm dân chủ trong Đảng, ai ai cũng có quyền tự do thảo luận, tranh luận để cùng nhau tìm tòi chân lý. Khi chân lý đã tìm thấy rồi thì quyền tự do tư tưởng hóa ra quyền tự do phục tùng chân lý"⁽²⁾. Đó là tính tự nguyện tự giác, nhận thức và tuân theo cái tất yếu để đạt tới tự do. Bản lĩnh chính trị của Đảng là dũng cảm thừa nhận khuyết điểm sai lầm và quyết tâm sửa chữa, gắn liền với chịu trách nhiệm trước xã hội của tổ chức Đảng và của đảng viên. "Một đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một đảng hỏng. Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó. Xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính"⁽³⁾. Người gọi đảng như thế là đảng của đạo đức, của văn minh. V.I. Lê-nin xem đó là đảng kiểu mới, tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự, lương tâm của thời đại.

Đảng ta là một đảng như thế. Nhờ bản lĩnh dân chủ ấy mà Đảng ta đã dũng cảm tự phê bình, tự nhận trách nhiệm trước dân, dũng cảm khởi xướng đường lối đổi mới từ Đại hội VI, để có được thành tựu như ngày hôm nay. Tinh thần ấy phải được tiếp tục giữ vững và nâng cao trong thời kỳ phát triển tiếp theo, tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, sớm đưa nước ta trở thành 1 nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020; và sớm đạt được mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” mà Đại hội XI của Đảng đã đưa ra; xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc; tiến kịp và sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới.

* Tài liệu tham khảo