Theo âm lịch (lịch Tầu và lịch ta), mỗi năm mang tên một con vật, năm nay là năm con chuột, tức năm Tý. Sở dĩ chuột được đứng đầu trong 12 con giáp, vì theo các nhà khoa học cho biết vào giờ Tý (khoảng từ 23 giờ khuya đến 01 giờ sáng) là giờ chuột hoạt động rất mạnh, đi cắn phá và kiếm ăn, giờ đó chúng rất tỉnh táo và nhậy bén. Chuột có nhiều lông dày rậm, lỗ tai nhỏ, mỏ và đuôi dài, chúng có các giác quan như thính giác, xúc giác, khứu giác và vị giác rất phát triển nên khó diệt trừ. Đáng sợ hơn, chuột lại là một trong những loài có tốc độ sinh sản chóng mặt nhất! Chuột ăn được các loại thực phẩm mà con người, hay bất cứ sinh vật nào trên trái đất có thể ăn được; chúng ăn, gặm nhấm và phá hoại mùa màng. Ngoài những ảnh hưởng lớn của chúng về mặt kinh tế, chuột còn là một trong những vật chủ trung gian lây nhiễm và truyền bệnh số 1, phải kể đến đó là bệnh dịch hạch.

Trong những năm gần đây, chuột gây hại rất mạnh trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là phá hại cây lúa. Năm 2018, trên toàn thị xã Hương Trà, diện tích lúa bị chuột hại khoảng 150ha, đặc biệt năm 2019 diện tích hại tăng lên 770ha, trong đó nặng nhất là các địa phương có các vùng đất cao, cồn mồ, có đường Quốc lộ, đường tránh Huế đi qua như Hương Hồ, Hương An, Hương Chữ, Hương Văn,... Năm nay là năm Tý, nhiều nông dân cho rằng năm Tý là năm tuổi của chuột nên chuột sẽ hại mạnh hơn vì năm 2019 là năm Hợi, năm của con heo, dịch tả lơn Châu Phi bùng phát làm thiệt hại rất lớn cho người chăn nuôi!

Thực tế, những năm gần đây chuột gây hại mạnh là do các yếu tố cả chủ quan lẫn khách quan. Chủ quan là do ý thức của người nông dân chưa cao, chưa tự giác thực hiện các biện pháp diệt chuột; các cấp chính quyền quan tâm chưa đúng mức, chưa tổ chức các đợt ra quân đồng loạt, chủ yếu là hô hào. Khách quan là do sự tác động của biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, hai năm trở lại đây hầu như không có lụt, thậm chí mưa lớn cũng không có, đồng ruộng, các vùng đất cao không bị ngập nước, chuột tha hồ đào hang làm tổ và sinh sản; mặt khác lúa chét, cỏ dại mọc nhiều là nguồn thức ăn dồi dào, đồng thời là nơi cư trú của chuột. Các động vật hoang dã như chó, mèo, rắn, ếch nhái,... ngày càng cạn kiệt do con người săn bắt, giết thịt,... nên chuột phát triển mạnh, gia tăng quần thể.

Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Văn Sâm, Chủ tịch HĐQT, GĐ HTXNN Hương Hồ 1- phường Hương Hồ cho biết: Do đặc thù đồng ruộng của HTX nhiều gò đống, nhiều trụ điện cao thế, đường tránh Huế đi qua, là điều kiện để chuột trú ẩn, sinh sản, gây hại mạnh. Vụ Hè Thu 2019, BGĐ HTX đã cấp phát không thu tiền 15kg thuốc diệt chuột Racumnin 0.75TP; trợ giá 2.000 đồng/cái bẫy bán nguyệt cho nông dân (HTX mua một cái bẫy 5.000 đồng, bán cho nông dân 3.000 đồng) với số lượng 2.000 cái, vậy mà có hơn 40ha lúa bị chuột hại nặng/tổng số khoảng 115ha của toàn HTX, trong đó có hơn 20ha không thu hoạch được. Vụ Đông Xuân 2019- 2020 này, BGĐ quyết tâm, huy động mọi nguồn lực để hỗ trợ công tác diệt chuột. Đến nay đã tổ chức hai đợt ra quân diệt chuột, số lượng chuột bắt được hơn 4.300 con, mỗi con chuột HTX thu mua 5.000 đồng; đã cấp phát không thu tiền 25kg thuốc diệt chuột Racumnin 0.75TP; làm 150 “nhà chuột”, nhờ vậy đồng ruộng của HTX đến nay khá ổn định, chuột hại không đáng kể- ông Sâm phấn khởi chia sẽ thêm.

Khi bắt đầu xuống vụ Đông Xuân 2019- 2020, UBND thị xã đã có Chỉ thị số 03/CT-UBND ngày 10/01/2020; công văn số 3841/UBND-NN ngày 30/12/2019 và công văn số 04/UBND ngày 02/01/2020 về việc tổ chức ngày ra quân diệt chuột bảo vệ sản xuất vụ Đông Xuân 2019- 2020, các địa phương trên địa bàn thị xã đã phát động diệt chuột bằng nhiều biện pháp. Kết quả đến nay trên toàn thị xã đã đánh bắt được hơn 12.000 con chuột (chưa kết số lượng chuột chết do sử dụng thuốc hóa học), đã sử dụng hơn 140kg thuốc chuột Racumin 0.75TP (chưa kế các loại thuốc hóa học khác), đồng ruộng đến nay gieo cơ bản xong, tình hình chuột hại nhìn chung ở mức thấp không đáng kể, chưa có diện tích nào phải gieo sạ lại do chuột hại. Tuy nhiên, đây mới chỉ là những kết quả ban đầu “vạn sự khởi đầu nan!” chưa vội mừng khi mùa vụ mới bắt đầu. Để đẩy lùi nạn chuột hại trong suốt cả vụ sản xuất Đông Xuân và Hè Thu năm 2020 này, cần tiếp tục tuyên truyền, triển khai nhiều biện pháp pháp diệt chuột, tổ chức các đợt ra quân diệt chuột đồng loạt, sâu ruộng trong mọi tầng lớp nhân dân khi đó mới thực sự đem lại một vụ mùa an toàn, không còn lo lắng năm Tý, năm tuổi của Chuột nữa.