3.Chủ nhiệm dự án: Lê Văn Dân , Trưởng Khoa Thủy sản,  trường Đại học Nông Lâm Huế

4.Tên tổ chức chủ trì dự án: Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế

5.Tính cấp thiết của dự án:

Thừa Thiên Huế có bờ biển dài 126 km và đầm phá Tam Giang - Cầu Hai 22 ngàn ha... rất thuận lợi cho việc khai thác nuôi trồng và chế biến thủy sản. Những năm qua kinh tế thủy sản có nhiều chuyển biến tích cực và đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Theo đó diện tích nuôi trồng thuỷ sản trên địa bàn tỉnh đến nay khoảng 5.700 ha gấp 1 5 lần so với năm 2005 năng suất bình quân tôm nuôi đạt xấp xỉ 1 tấn/ha. Năm 2005 sản lượng nuôi trồng đạt 6.629 4 tấn nay tăng lên gần 10 ngàn tấn góp phần tăng đáng kể nguồn nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu thuỷ sản. Trong đó sản lượng cá nước lợ đạt 475 tấn sản lượng cua 200 tấn sản lượng nhuyễn thể đạt 206 tấn. Song song với phát triển nuôi trồng thuỷ sản nước lợ nuôi thuỷ sản nước ngọt có bước phát triển mạnh với nhiều hình thức nuôi như: nuôi lồng bè ao hồ nuôi xen cá – lúa... Nuôi trồng thuỷ sản phát triển góp phần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn vùng ven biển đầm phá theo hướng tích cực từ khai thác sông đầm và sản xuất nông nghiệp năng suất thấp sang nuôi trồng nhiều đối tượng thuỷ sản có giá trị và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Thị xã Hương Trà nằm trên tuyến hành lang kinh tế Đông Tây, với nhiều điều kiện để phát triển toàn diện kinh tế. Trong những năm qua, nhờ sự quan tâm của chính quyền địa phương, bộ mặt thị xã đã có nhiều thay đổi, từ hạ tầng đô thị đến các vùng sản xuất chuyên canh. Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, và ngư nghiệp phát triển khá toàn diện với nhiều mũi nhọn về cây ăn quả, cây công nghiệp. Thị xã Hương Trà với diện tích thủy vực rộng khoảng 685 ha, trong đó 290,1 ha nuôi thủy sản nước lợ, 120 ha nuôi thủy sản nước ngọt; tổng số lồng nuôi cá 885 lồng, trong đó có 560 lồng nuôi cá nước lợ; sản lượng trong 6 tháng đầu năm đạt 260 tấn, tập trung chủ yếu ở hai xã Hương Phong và Hải Dương. Tuy nhiên, nuôi trồng thủy sản vẫn chưa được chú trọng đúng mức mặc dù thị xã có tiềm năng rất lớn về diện tích nước mặt sử dụng cho hoạt động này. Ngoài những ảnh hưởng khách quan từ thời tiết, môi trường, sự thiếu đa dạng đối tượng nuôi và khả năng chủ động nguồn giống là những vấn đề bức bách, đòi hỏi những hướng đi mang tính đột phá hiện nay.  

Cá rô đầu vuông là loại cá dễ nuôi, có thể nuôi với mật độ dày, sinh trưởng nhanh và cho chất lượng thịt thơm ngon. Kết quả nghiên cứu của TS Ngô Hữu Toàn và ctv (2012)  cho thấy cá rô đầu vuông có khả năng chịu đựng rộng ở nhiều ngưỡng độ mặn và nhiệt độ khác nhau. Do vậy, đây là đối tượng nuôi rất tốt, có thể thích ứng với điều kiện thời tiết khác nhau trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay. Ngoài ra, kết quả khảo sát thị trường của TS Lê Văn Dân và ctv (2011) cũng cho thấy người dân rất ủng hộ đối tượng nuôi mới này, giá cá rô đầu vuông trên thị trường luôn ở mức ổn định, có thể mang lại thu nhập bền vững cho người dân.

Với mục tiêu hỗ trợ định hướng chung của nhà nước về sự phối hợp giữa ba nhà, nhà khoa học, nhà quản lý và nhà nông, cũng như định hướng phát triển kinh tế của thị xã Hương Trà trong những năm tiếp theo, được sự hỗ trợ từ nguồn vốn khoa học sự nghiệp của thị xã Hương Trà, chúng tôi đề xuất dự án “Chuyển giao quy trình sản xuất giống cá rô đầu vuông quy mô nông hộ tại thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế”. Kết quả của dự án được kì vọng sẽ giúp cho người dân ở huyện Hương Trà hoàn toàn chủ động nguồn giống cá rô đầu vuông đạt chất lượng tốt, giá thành rẻ, nhờ đó đa dạng hóa đối tượng nuôi ở các thủy vực nước ngọt và nước lợ, mang lại thu nhập cao và ổn định cho các hộ sản xuất giống và cho người nuôi ở địa phương và các vùng lân cận.

6.Mục tiêu

Mục tiêu chung: Chuyển giao thành công quy trình sản xuất giống cá rô đầu vuông ở qui mô nông hộ cho các hộ dân tham gia dự án tại thị xã Hương Trà.

Mục tiêu cụ thể: Sản xuất thành công 50.000 giống cá rô đầu vuông có kích thước 2 – 3 cm, có chất lượng tốt và giá thành rẻ, tại 1 hộ tham gia dự án ở thị xã Hương Trà.  Người dân tham gia dự án có thể tự sản xuất giống cá rô đầu vuông sau khi dự án kết thúc.

7.Giải pháp thực hiện:

 Giải pháp về mặt bằng và XDCB (nếu có)

Dự án sẽ được triển khai tại phường Hương Xuân, thị xã Hương Trà. Người dân cam kết tham gia thực hiện dự án và đảm bảo các điều kiện để thực hiện dự án như ao nuôi, nguồn nước sạch chủ động.

Giải pháp về đào tạo

Đào tạo kĩ thuật sản xuất giống cá rô đầu vuông cho 1 hộ dân tham gia dự án. Đảm bảo được hộ dân có khả năng trực tiếp thực hiện quá trình sinh sản nhân tạo cá rô đầu vuông quy mô hộ gia đình. Hướng tới khả năng tự cung và thương mại hóa nguồn giống cá rô đầu vuông này.

Đào tạo sinh viên ngành Thủy sản, trường đại học Nông Lâm Huế. Đảm bảo khả năng nắm bắt và thực hiện sinh sản nhân tạo đối tượng cá rô đầu vuông sau khi kết thúc chương trình dự án.

Giải pháp về tổ chức sản xuất

Quy trình sản xuất giống sẽ được áp dụng tại 1 hộ tham gia dự án. Chuyên gia của dự án sẽ chịu trách nhiệm hướng dẫn thực hiện quy trình và đảm bảo số lượng, chất lượng con giống được sản xuất.

Giải pháp về thị trường tiêu thụ sản phẩm

Giống sản xuất sẽ được sử dụng trực tiếp trong mô hình nuôi thương phẩm của các hộ tham gia dự án và cung cấp cho các hộ nuôi ở địa phương có nhu cầu.

Giải pháp về nguồn vốn

Phân tích và tính toán tài chính của quá trình thực hiện dự án trên cơ sở:

Tổng kinh phí đầu tư cần thiết để triển khai dự án, trong đó nêu rõ vốn từ NS sự nghiệp KH&CN tỉnh, NSSN KH&CN địa phương, nguồn vốn khác (có văn bản pháp lý kèm theo)

Tổng kinh phí đầu tư cần thiết để triển khai dự án: 144.302.000 đồng, trong đó vốn từ ngân sách sự nghiệp khoa học công nghệ địa phương: 105.000.000 đồng , người dân đóng góp 39.302.000 đồng.

8.Phương án phát triển của dự án sau khi kết thúc:

Mở rộng mô hình sản xuất giống cá rô đầu vuông cho các hộ có nhu cầu huyện Hương Trà.

Xây dựng mô hình nuôi cá rô đầu vuông thương phẩm cho các hộ có nhu cầu ở huyện Hương Trà.

9.Dự kiến hiệu quả kinh tế - xã hội theo khả năng mở rộng của dự án.

Nếu được mở rộng, dự án sẽ mang lại những hiệu quả kinh tế - xã hội sau đây:

Ổn định thu nhập cho người dân thông qua mô hình cung cấp giống và nuôi thương phẩm cá rô đầu vuông.

Giảm áp lực nuôi từ các mô hình thâm canh lên môi trường, từ đó có thể ổn định sức tải của môi trường nước, giảm thiểu ô nhiễm gây ra do nuôi trồng thủy sản.

Tăng khả năng thích ứng với biến đối khí hâu đối với các đối tượng dễ bị tổn thương.

Tăng hiệu quả phối hợp giữa các nhà khoa học, nhà quản lý và nhà nông.